Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ
«Και τι άλλο αξίζει να αγαπήσω παρά το αίνιγμα;» διερωτάται ο ντε Κίρικο. Στη βαθύτερη ουσία της η τέχνη στάθηκε ανέκαθεν ένα αίνιγμα, ένα παράδοξο. Ακόμη κι όταν φαινόταν απλή ή ξεκάθαρη και ως περιεχόμενο και ως μορφή.
Η ζωγραφική μου δεν είναι παρά η σύνθεση των προσωπικών μου σημειώσεων σχετικά με ένα φαινόμενο που είναι αλήθεια και συγχρόνως ψεύδος, αντανάκλαση της πραγματικότητας, αλλά και αναίρεσή της.
Ο Καντ, ο Έγκελς, αλλά και πρόσφατα ο Ουμπέρτ Έκο, έθεσαν το πρόβλημα πόσο η τέχνη είναι ο τόπος ή το μέσον της αλήθειας. Ο Αντόρνο στην Αισθητική Θεωρία του επανέρχεται στο ίδιο θέμα, διερευνώντας τη σχέση τέχνης και αλήθειας μέσα από τη δεδομένη πολυπλοκότητα του κοινωνικού χώρου, αρκετά απαισιόδοξος όμως στα συμπεράσματά του.
Όταν ο Πιλάτος ρώτησε τον Ιησού «τι εστί αλήθεια», εκείνος δεν απάντησε.
Ακόμη πάντως κι αν η ύπαρξη της αλήθειας δε μπορεί να αποδειχθεί μ΄αναμφισβήτητο τρόπο, η τέχνη είναι σε θέση να στήσει το πιο πειστικό της ομοίωμα.
Η βαθύτερη ουσία της αληθινής τέχνης είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στις ιδέες και την υλική τους πραγμάτωση, ανάμεσα στα συναισθήματα και τις αισθητηριακές τους προβολές. Πρόκειται για ένα διανοητικό άθλημα και απαιτεί διαρκή εξοικείωση με τους όρους του, όροι συχνά υπερβατικοί, πέρα από το μέτρο και τη λογική.
Δημήτρης Χατζίκος
